Политиката е виновна за одземената слобода на македонските граѓани

„Ние сме неслободен народ, научени сме да бидеме неслободни!“ „Слободата на говор, на мислење и искажување на сопствената волја е целосно уназадена!“ „Политиката и политичарите се виновни за одземената слобода на граѓаните во Македонија!“... Ова се дел од заклучоците на панелистите во дебатата „Македонија: со или без слобода“, што се одржа вечерва во Струмица, како дел од агендатата на Караванот за слобода, во организација на ЦИВИЛ - Центар за слобода.

Според професорката д-р Мирјана Најческа, експерт од Институтот за социолошки и политичко-правни науки при УКИМ во Скопје и панелист на вечерашната дебата, „за да се внесе слободата во Македонија, мора најпрвин, да се внесе слободата во мислите на граѓаните“.

„Слободата многу лесно се заборава. Да бидеш слободен е неверојатно тешко, зашто треба да го направиш својот избор, но треба да имаш и минимум знаења, а потоа, и да сакаш да избираш. И најтешкиот елемент на слободата е одговорноста. Ама, одговорност и за последиците од своите постапки, и не може вината да се префрли на некој друг. Неслучајно во Преамбулата на Универзалната декларација за човековите права е слободата од страв и слободата од немаштија. Се додека човекот се плаши за егзистенција на неговото семејство, се додека се плаши да не биде повреден, тој не може да биде слободен“, смета д-р Најческа.

Според неа во Македонија има и дополнителен проблем, зашто има различно поимање на терминот „слобода“.

„Во демократијата не верувам во елити, ниту во водач на бел коњ, кој ќе не поведе во демократија и слобода. Не е работата неколкумина да се качат на врвот на слободата, туку сите макотрпно да работат и да се качат по тие скали до ридот. Мора да пристапиме кон градење на демократијата, но без големи ветувања и очекувања, без лажни надежи на луѓето, дека за неколку години ќе влеземе во една посветла иднина. Затоа, сега ќе мора да се вратиме назад, да се симнеме на дното од ридот и заедно со другите граѓани, да ги градиме скалилата. Ние сме во моментов - неслободен народ, научени сме да бидеме неслободни“, порача професорката Најческа.

Новинарот, водител и творец, Ѓорѓи Калајџиев, говорејќи за неслободата во Македонија, посочи на цензурата која што владее во македонската медиумска сфера и потребата од враќање на слободата на говорот.

„Ако направиме обратна треаекторија на времето, ќе направиме некаков развој, зашто тогаш, пред 2.5 децении, Македонија беше слободна и Македонците имаа слобода. Се надевам дека Караванот на слободата ќе го изоди својот пат, и ќе го даде значајниот придонес кон враќање на слободите на граѓаните. Зашто, во Македонија денес, ако некој го крене гласот против власта, ќе биде казнет. А, политиката и политичарите се главни виновници за одземената слобода во државата и ако ме прашувате, има ли слобода во Македонија или не? Ќе кажам има и тоа неограничена! И ако ме прашате, нема ли слобода? Ќе речам, да, нема!“, поентираше новинарот Калајџиев. Според него, само „врхушката во власта ја има таа слобода да прави што сака, а народот во Македонија нема слобода“.

Граѓанската активистка, Ленче Христова, една од учесничките во Шарената револуција, тврди дека слободата на говор, на мислење и искажување на сопствената волја е целосно уназадена, па оттука, улогата на граѓанските организации и активист(к)и е постојано да ги поттикнуваат процесите за да си ја обезбедат слободата која ја заслужуваат.

„Слободата треба сами да си ја земеме, и никој не треба да ни ја даде. А, граѓанскиот сектор треба да биде меѓу граѓаните, особено во населените места, каде што немаат доволно телевизиски сигнал за сите медиуми. Овие граѓани кои примаат информации само од провладините медиуми, не можеме да ги обвинуваме за нивните ставови, туку ние треба да придонесеме за да ги информираме објективно“, порача Христова.

Модераторот на дебатата, уредникот на ЦИВИЛ Медиа, Синиша Станковиќ, акцентирајќи ги сите скалила на кршење на слободата во Македонија, посочи на улогата на новинарите и медиумите во процесот на враќање на слободата и демократијата во државата.

„Слободата на изразување во Македонија е најголем проблем. ЦИВИЛ Медиа, впрочем, е формирана, со цел да го даде својот придонес, да не згасне новинарството во Македонија. Она новинарство кое постоеше, зашто во оваа држава, до пред една деценија имаше слободоумни луѓе, новинари. ЦИВИЛ Медиа сака да покаже и докаже дека не сме 'темен вилает' на Балканот“порача Станковиќ.

Моника Талеска